شما با كدام دست مي‌نويسيد؟ اكثر مردم با دست راست
مي‌نويسند و عده‌اي هم با دست چپ. «راست دست» و «چپ دست» اصطلاحات رايجي
هستند كه مشخص كننده دست غالب (دست دقيق‌تر و ورزيده‌تر) هر فرد هستند. در
بين بازيكنان فوتبال اصطلاحات راست پا و چپ پا هم رايج است. علت برتري يكي
از دست يا پا بر ديگري به عملكرد نيمكره‌هاي مغز بستگي دارد. البته برتري
يك دست بر دست ديگر جنبه‌هاي اكتسابي هم دارد؛ مثلا اكثر افرادي كه
رانندگي مي‌كنند، با دست چپ كنترل بيشتري روي فرمان ماشين دارند.
برتر بودن يكي
از اعضا بر عضو متناظرش فقط به دست و پا خلاصه نمي‌شود.جالب اين كه يكي از
چشم‌هاي انسان نسبت به چشم ديگرش برتري دارد. اين چشم چشم غالب نام دارد.
مي‌دانيم كه تصاويري كه از هريك از چشم‌ها دريافت مي‌شود به پيام‌هاي عصبي
تبديل مي‌شود و در مغز پردازش مي‌شود. تصاويري كه در چشم‌ها تشكيل مي‌شود
به دليل اختلاف مكان دو چشم اندكي اختلاف دارند. مغز از روي اين اختلاف
مي‌تواند به عمق تصوير پي ببرد.
اما اگر اين دو تصوير اختلاف فاحشي با
هم داشته باشند، امكان انطباق اين دو تصوير وجود ندارد و فرد عملا دو
تصوير تركيب شده را مي‌بيند. مثلا وقتي تمركز چشم بر روي فاصله دور باشد،
اشياي نزديك در دو چشم تصاوير متفاوتي تشكيل مي‌دهند و بنابراين اين اشيا
را دوتا مي‌بينيم.
چطور چشم غالب را پيدا كنيم؟راه
اول : با نوك انگشت سبابه‌تان به شيئ نسبتا دوري اشاره كنيد. يعني وقتي
داريد شيء دور را نگاه مي‌كنيد انگشت سبابه‌تان را آنقدر جابجا كنيد تا نوك
انگشتتان بر روي جسم منطبق شود. دقت كنيد كه تمركز چشمتان نبايد روي انگشت
باشد بلكه بايد شيء دوردست را نگاه كنيد.
حالا چشم راستتان را ببنديد.
اگر موقعيت نوك انگشتتان نسبت به شيء ناگهان عوض شد، چشم راست شما غالب است
و اگر موقعيت آنها نسبت به هم تغيير نكرد چشم چپ شما غالب است. اگر چشم
چپتان را ببنديد وضعيت برعكس است.
راه دوم : با دستهايتان يك روزنه درست كنيد و از ميان آن به شيء دوري نگاه
كنيد. يكي از چشمهايتان را ببنديد. اگر شيء دوردست را ديگر نمي‌توانيد
ببينيد، چشمي كه بسته‌ايد چشم غالب است.
علت چيست؟همانطور كه گفتيم اگر
تمركز (فوكوس) چشم ها بر روي دوردست باشد، اشياء نزديك دوتا ديده مي‌شوند.
بنابراين شما در اين حالت دو تصوير از نوك انگشتتان خواهيد ديد. وقتي
مي‌خواهيد نوك انگشتتان را بر شيء منطبق كنيد بايد از يكي از اين تصاوير
صرفنظر كنيد و تصويري كه براي مغز مهم‌تر است را به عنوان تصوير انگشت در
نظر بگيريد. خوب كدام تصوير مهم‌تر است؟ تصويري كه توسط چشم غالب دريافت
مي‌شود. مغز به طرز جالبي تصوير چشم ديگر را ناديده مي‌گيرد. حالا وقتي شما
يكي از چشمانتان را مي‌بنديد، يكي از دو تصوير حذف مي‌شود. اگر تصوير حذف
شده تصوير چشم غالب باشد، مغز مجبور است از تصوير چشم ديگر (كه قبلا صرفنظر
شده بود) براي پردازش اطلاعات استفاده كند بنابراين موقعبت انگشت و شيء
ناگهان عوض مي‌شود.
كچا از چشم غالب استفاده مي‌كنيم؟
در
كار با وسايلي كه نياز داريم يكي از چشم‌هايمان را ببنديم (مثل
ميكروسكوپ، تفنگ و گاهي هنگام نخ كردن سوزن) بهتر است از چشم غالبمان
استفاده كنيم. چرا كه مغز هماهنگي بيشتري با اين چشم دارد. البته اكثر
افراد بدون آن كه متوجه باشند بنا به تجربه از چشم غالبشان استفاده مي‌كنند
و چشم ديگر را مي‌بندند.
شما هنگام كار با ميكروسكوپ كدام چشمتان را مي‌بنديد؟
نمایی از دانشکده ی پیراپزشکی ارومیه