چای سبز ( Green Tea )
پیشگیری و درمان سرطان
چای سبز حاوی ترکیباتی بنام كاتچین، فیتوکمیکال و پلی فنول است که این ترکیبها نوعی آنتی اکسیدان (Antioxidant) محسوب می شوند. آنتی اکسیدان قابلیت مبارزه با سلولهای سرطانی را داراست. این ترکیب می تواند از رشد سلولها و تومورهای سرطانی جلوگیری کند. میزان شیوع سرطانهایی چون پستان، كولون، پوست، پانكراس و معده در بین افرادی كه چای سبز می نوشند بسیار كمتر است. تحقیقات به عمل آمده نشان می دهد که افرادی که روزانه چای سبز مصرف می کنند خطر ابتلا به سرطان خود را تا حد بسیار زیادی کاهش می دهند.
همچنین اشخاص مبتلا به سرطانهایی نظیر سرطان خون، ریه، معده، سینه و روده که چای سبز می نوشند در درمان بیماری خود کمک عمده ای می کنند. محققین نوشیدن چای سبز را عاملی برای جلوگیری از ابتلا به سرطان می دانند چراکه میزان آنتی اکسیدانهای موجود در آن ۱۰۰ برابر تاثیرگذارتر از ویتامین C و ۲۵ برابر تاثیرگذارتر از ویتامین E است. توجه کنید که ویتامین C و E به عنوان دو آنتی اکسیدان مهم مطرح هستند. به این ترتیب با نوشیدن چای سبز و دریافت آنتی اکسیدان، بدن در مقابل ابتلا به سرطان مصون می شود. تحقیقات نشان می دهد که در کشورهایی که مردم هر روز چای سبز مصرف می کنند موارد سرطان کمتر بوده است، هرچند بین این دو هیچ رابطه علت و معلولی تایید نشده است. اما چای سیاه فاقد چنین خاصیتی است. حتی اگر به مقدار زیاد چای سیاه مصرف کنید، احتمال ابتلا به سرطان روده، کیسه صفرا و مخاط رحم را افزایش می دهید. به افراد سرطانی نوشیدن دو یا سه فنجان چای سبز در روز پشنهاد می شود.
جلوگیری از بیماریهای قلبی عروقی
یکی از عوامل اصلی امراض و حمله های قلبی، وجود کلسترول بالا در خون انسان است. چای سبز علاوه بر ویتامینهای A و C خود، باعث کاهش کلسترول در خون نیز می شود که این موضوع خطر حمله قلبی و امراضی از این دست را پایین می آورد. همچنین مصرف چای سبز می تواند از بروز بیماریهای قلبی عروقی جلوگیری كند. مصرف روزانه پنج فنجان چای سبز یا بیشتر می تواند تا 61 درصد از بروز بیماریهای قلبی بكاهد. وجود رادیكالهای آزاد در سرخرگ می تواند منجر به بروز بیماریهای قلبی عروقی شود. در حالیكه كاتچین موجود در چای سبز قادر است از پوشش درونی سرخرگ در برابر رادیكالهای آزاد محافظت كرده و به این وسیله از بروز بیماریهای قلبی جلوگیری كند. در ژاپن با وجود اینكه استعمال سیگار بسیار رایج و معمول است اما كمترین آمار بیماریهای قلبی در آنها گزارش شده است. عده ای دلیل این کاهش را مصرف زیاد چای سبز می دانند. همچنین از آنجایی كه چای سبز موجب كاهش كلسترول بد خون (LDL)، تریگلیسیرید و فیبرینوژن ( پروتئینی در خون كه در شكل گیری لخته خون نقش دارد ) می شود، به این وسیله قادر است از بروز آرترواسكلروز (سخت شدن سرخرگها) پیشگیری كند. با مصرف چای سبز کلسترول خون به میزان قابل توجهی کاهش می یابد. به این ترتیب می توان با نوشیدن چای سبز میزان کلسترول خون که یکی از شاخصهای مهم ابتلا به بیماریهای قلبی است را کاهش داد. پژوهشگران معتقدند حتی پس از سکته قلبی نیز نوشیدن چای سبز باعث ترمیم سلولهای آسیب دیده رگها و قلب می شود و روند ترمیم سلولها را تسریع می کند. نوشیدن روزانه حداقل سه فنجان چای سبز به بیماران قلبی توصیه می شود.
نكته دیگر این است كه معمولا بعد از حمله قلبی پروتئینهایی در بدن تولید می شود كه مرگ سلولی را به همراه دارد، درحالی كه كاتچین موجود در چای سبز فعالیت این پروتیین را متوقف كرده و به این وسیله سكته های مغزی و قلبی را به حداقل رسانده و سرعت بهبود را افزایش می دهد. یکی از عناصر فعال در چای سبز به اندازه آسپرین از تجمع پلاکتهای خونی جلوگیری می کند که این امر گردش خون را بهبود می بخشد.
کاهش تری گلیسیرید
كاتچین موجود در چای سبز فعالیت آنزیم لیپاز (آنزیم مسئول هضم چربیها) پانكراس (لوزالمعده) را مهار می كند. در نتیجه، شكسته شدن چربی و تبدیل آن به اجزای قابل جذب با سرعت بسیار كمی صورت می گیرد. با توجه به اینكه افزایش تریگلیسیرید خون بعد از مصرف هر وعده غذایی یك ریسك فاكتور در بروز بیماریهای قلبی است، مصرف یك فنجان چای سبز در بین وعده های غذایی روشی مناسب در كاهش تری گلیسیرید خون است.
كاهنده فشارخون
مصرف نیم تا 2/5 فنجان چای سبز در روز احتمال بروز پرفشاری خون را تا 64 درصد كاهش می دهد. در حالیكه مصرف بیش از 2/5 فنجان در روز از بروز این بیماری تا 56 درصد می كاهد. بنابراین روزانه مصرف سه الی چهار فنجان چای سبز توصیه می شود.
جلوگیری از دیابت
معمولا با افزایش سن، قندخون هم كم كم بالا می رود، خصوصا اگر به رژیم غذایی خود توجه كافی نداشته باشیم. وزن به مرور زمان بالا رفته و به دنبال آن احتمال بروز دیابت نوع دو هم افزایش می یابد. مصرف روزانه پنج فنجان چای سبز می تواند از بروز دیابت جلوگیری كند. چای سبز قادر است از عوارض ناشی از دیابت همچون آب مروارید و بیماریهای كلیوی به طرز معجزه آسایی جلوگیری كند.
اما چای سبز چطور قادر به كاهش قند خون است؟ به نظر می رسد اصلی ترین مكانیسم، مهار كردن فعالیت آنزیم آمیلاز بزاق و روده (آنزیم مسئول هضم نشاسته) است. با مهار شدن فعالیت این آنزیم، نشاسته با سرعت بسیار آهسته ای می شكند و در نتیجه قند خون با سرعت كمی بالا می رود. مصرف چای به همراه یك وعده غذایی سرشار از كربوهیدرات منجر به كاهش سرعت رها شدن گلوكز و كاهش جذب آن می شود و به این وسیله از ترشح انسولین جلوگیری می كند.
ضد انعقاد
چای سبز خون را رقیق و از لخته شدن خون جلوگیری می كند. با مصرف گوشت و روغنهای غیراشباع گیاهی مثل روغن ذرت و سویا تركیباتی در بدن ایجاد می شود كه منجر به ایجاد پلاكهای خونی می شود، در حالی كه با مصرف چای سبز می توان از ایجاد لخته های خونی جلوگیری كرد.
پوست و چای سبز
آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز سلولهای پوست را در مقابل آسیبها به ویژه رادیکالهای آزاد که یکی از عوامل ایجاد سرطان و افتادگی و آسیب به پوست اند، محافظت می کند. به این ترتیب چای سبز مانع از بروز سرطان، افتادگی و چروک خوردن پوست به ویژه پوست صورت می شود.
چای سبز و استحکام دندانها و استخوانها
این نوع چای حاوی ماده ای بنام فلورین (flourine) نیز هست. فلورین سبب می شود تا ساختار داخلی دندانها محکم شود و از تضعیف مینا و پوسیدگی دندان جلوگیری بعمل آید. درصد بالای فلوراید چای سبز عمده ترین دلیل تاثیر مثبت آن بر دندان و استخوانها است. به این ترتیب، درصد بالای فلوراید در چای سبز می تواند استخوانها و دندانها را در مقابل آسیب، به ویژه پوسیدگی و پوکی محافظت کند.
آرامبخش و ضد استرس
این نوشیدنی گیاهی نوعی آرام بخش نیز محسوب می آید. با نوشیدن این چای سیستم عصبی بدن شما مقاومتر شده، آرامش اعصاب و دوری از فشارهای عصبی را برای شما به ارمغان می آورد. از آنجایی که بسیاری از بیماریها ارتباط مستقیم با استرس و سیستم عصبی دارند، نوشیدن این چای را می توان به نوعی داروی تمام عیار بیماریها نام برد.
عملکرد مغز و چای سبز
چای سبز فعالیت سلولهای مغز به ویژه بخشهای مربوط به حافظه را تقویت و تحریک می کند. از طرفی چای سبز باعث کاهش میزان استیل کولین در سلولهای مغز شده و با این عمل مانع از تخریب سلولهای مغز و بروز بیماری آلزایمر می شود. از طرفی آنتی اکسیدانهای موجود در چای سبز مانع از تخریب سلولهای مغز که عامل اصلی بروز بیماری پارکینسون است، می شود. به عبارتی، آنتی اکسیدانهای چای سبز با به تعویق انداختن قرار گیری سلولهای مغز در فاز پیری و فرسودگی، مانع از ابتلا به پارکینسون می شوند.
آسم و چای سبز
تئوفیلین موجود در چای سبز در حکم داروی گشاد کننده برونش (برونکودیلاتور) است که باعث آرامش و رفع التهاب و حساسیت دستگاه تنفس (بافتهای آسیب دیده) می شود. از این رو نوشیدن چای سبز برای افراد مبتلا به آسم یا افرادی که به دلیل مشاغل ویژه ای که دارند (مثل کارگران کارخانه های سیمان) یا در مناطق خاصی زندگی می کنند (ساکنان مناطق سردسیر)، توصیه می شود.
از فواید دیگر چای سبز می توان به این موارد اشاره کرد:
ـبالا بردن قدرت فکری و تمرکز، پیشگیری از امراضی مثل آلزایمر، درمان التهاب و آماس مفاصل، درمان و پیشگیری از بیماری MS یا مولتیپل اسکلروز . جالب است بدانید کاتچین موجود در چای سبز باعث از بین بردن باکتریهای مولد مسمومیت غذایی یا سم تولیدشده توسط این باکتریها شده و بدین ترتیب در مسمومیتهای غذایی هم به عنوان دارویی مفید استفاده می شود.
ـ ویتامین C موجود در چای سبز با تقویت سیستم ایمنی بدن، بدن را در مقابل بیماریهای مختلف به ویژه بیماریهای فصلی مانند سرماخوردگی و آنفلوآنزا در زمستان، اسهال و استفراغ در تابستان و حساسیتهای فصل پاییز مقاوم می کند.
ـ نوشیدن چای سبز نه تنها گوش را در برابر عفونت و تورم محافظت می کند بلکه در صورت بروز این مشکل، نمدار کردن پارچه تمیزی با چای سبز و سپس تمیز کردن گوش با آن می تواند تا حدی از تورم و عفونت بکاهد.
ـ تبخال مشکلی است که عامل ویروسی دارد اما با چای سبز می توان بهبود آن را تسریع کرد؛ به این ترتیب که اگر محل مورد نظر را با چای سبز مرطوب کرده و صبر کنیم تا خشک شود و این عمل را سه بار در روز تکرار کنیم، روند بهبودی و رفع محل زخم تسریع می شود.
- پژوهشگران ژاپنی با بررسی ترکیبات موجود در چای سبز دریافتند ترکیب اپی گالوکاتچین گالات(EGCG) با عملکردی عایق مانند مانع از اتصال ویروس HIV روی سلولهای سیستم ایمنی بدن و ایجاد ضعف در سیستم ایمنی بدن می شوند. به عبارت دیگر نوشیدن چای سبز را می توان به عنوان عامل مکملی برای جلوگیری از ابتلا به ایدز (AIDS) با عایق کردن سلولهای سیستم ایمنی بدن دانست.
- چای سبز از تاثیرات مخرب اشعه ماورا بنفش روی DNA جلوگیری می كند.
ترکیب شیمیایی برگ چای:
مواد متشکله برگ چای عبارتند از مواد سلولزی، مواد صمغی، دکسترین، پکتین، مواد چربی، مواد مومی، نشاسته، قند، اسید گالیک، اسید اگزالیک، کورستین، مواد پروتیینی، الیاف (فیبر)، مواد معدنی، تانن، کافئین یا تئین، ترکیبات معطر و دیاستاز.