نشانه هاي مننژيت چيست؟
تب بالا، سردرد و سفتي گردن از شايع ترين علايم مننژيت در سنين بالاي 2 سال است که طي چند ساعت تا 2 روز کامل مي شود.علايم ديگر نظير تهوع، استفراغ، حساسيت به نور، گيجي و خواب آلودگي نيز ممکن است وجود داشته باشد. با پيشرفت بيماري، بيمار در هر سني ممکن است دچار تشنج شود.
علايم مننژيت باکتريال و ويرال در برخي مراحل شبيه هم هستند. با اين حال علايم مننژيت باکتريال شديدتر بوده و در اغلب موارد به سرعت (گاه طي چند ساعت) پيشرفت مي کند. در شيرخواران علايم اغلب گنگ و يا مبهم است و مي تواند شامل موارد زير باشد:
- بدحالي عمومي
- تب
- استفراغ
- نخوردن غذا
- گريه و بي قراري
در کودکان بزرگتر ممکن است تمام اين علايم به اضافه علايم ديگر ديده شود، مثل:
- سردرد شديد
- حساسيت و انزجار از نور شديد و صداي بلند
- سفتي عضلات، بخصوص عضلات گردن

نشانه هاي مننژيت باکتريايي
سرفه و آبريزش از بيني، پس از دوره کمون و دو تا چهار روزه ظاهر مي شود، اما گاهي اوقات شروع بيماري بسيار سريع بوده و به سرعت گسترش مي يابد و در مدت چند ساعت به گيجي و اغما منجر مي شود.
کودک بيمار اغلب از سردرد شديد، همراه با حالت تهوع و تب شکايت مي کند. ممکن است گردن سفت و شخص بي قرار و خواب آلود شود. در اين حالت، استفراغ حالت جهنده دارد. چنانچه خواب آلودگي عميق تر شود و تب افزايش يابد، بايد هر چه زودتر به بخش فوريتهاي پزشکي مراجعه کرد.
نشانه هاي بيماري در نوزادان با کودکان تفاوت دارد. نوزاد مبتلا به مننژيت، بي قرار بوده و گريه هاي طولاني دارد، ضمن آنکه اشتهايش را از دست مي دهد و گرفتار تب شديد مي شود. چنين حالتي، ممکن است با حمله ناگهاني و خواب آلودگي شديد همراه باشد. 
آزمايش مايع نخاع براي تشخيص بيماري بسيار ضروري است.

نشانه هاي مننژيت ويروسي
نشانه هاي بيماري پس از گذراندن دوره کمون (يک تا پنج روز) مي تواند به طور ناگهاني و يا بتدريج پديدار شود. اين نشانه ها شامل سردرد، تب، استفراغ و دل پيچه است که يک يا دو روز بعد با خشکي و سفتي گردن همراه مي گردد، گاهي اوقات نيز جوشهايي در سطح بدن ظاهر مي شود 

علل ايجاد مننژيت:
شايع ترين علت مننژيت باکتريايي در کودکان «نيسريا مننژيتيس» است (مننگوکوک). ميکروب نيسريا به طور طبيعي در مخاط بيني زندگي مي کند و اغلب هيچ مشکلي را ايجاد نمي کند، اما علت اينکه چرا در برخي کودکان سبب بروز بيماري مي شود، هنوز مشخص نشده؛ عامل شايع ديگر هموفيلوس آنفلوانزا است که اغلب در کودکان زير پنج سال ديده مي شود.
ويروسهاي متعددي نيز باعث بروز مننژيت مي شوند که از بين آنها ويروس آنفلوانزا، آبله مرغان، منونوکلئوز عفوني و ايدز شايع تر هستند.باکتري هاي زيادي مي توانند عامل بيماري باشند، اما باکتري هايي که بيشتر باعث ابتلاي کودکان به مننژيت مي شوند، شامل مننگوکوکوس، آنفلوآنزاتيپ B يا پنوموکوکوس هستند. مننژيت ويروسي به طور معمول خفيف بوده و کودکان پس از مدتي کوتاه، به طور کامل بهبود مي يابند.
مننژيت باکتريايي از طريق افراد بيمار و يا حامل باکتري (در حلق و بيني) منتشر مي شود. عامل بيماري از طريق سرفه و عطسه توسط شخص بيمار در هوا منتشر شده و تا ساعتها معلق مي ماند. تنفس هواي آلوده موجب انتقال بيماري مي شود. ابتدا باکتري در حلق و بيني تکثير مي گردد و سپس وارد خون مي شود و آن گاه وارد مغز و نخاع شده و اين نواحي را عفوني مي کند.
بيشتر نوزادان به دليل اينکه حامل پادتن هاي مادري هستند، تا سه ماهگي به مننژيت مبتلا نمي شوند. 25 درصد از اين کودکان براي هفته ها يا ماه ها، باکتري عامل بيماري را بدون اينکه دچار بيماري شوند، در حلق و بيني خود حمل مي کنند. اين حاملان سالم، پادتن هايي ايجاد مي کنند که موجب مصونيت دايمي آنها در مقابل بيماري مي شود.
حاملان سالم مي توانند عامل بيماريزا را به افراد حساس منتقل نموده و آنها را گرفتار سازند. اشخاصي که بر اثر باکتري هاي عامل مننژيت به نوع خفيف عفونت مجاري فوقاني تنفسي مبتلا مي شوند، مي توانند عامل بيماري را به ديگران منتقل کنند. جابه جايي عامل بيماري از اين طريق، گاه باعث مننژيت مي شود، ولي در بيشتر موارد، مجاري فوقاني تنفسي را گرفتار عفونت مي کند.
در هر دو صورت پادتن ضد بيماري در بدن شخص تشکيل شده و موجب مصونيت دايمي در برابر باکتري بيماريزا مي گردد.
گاهي اوقات عفونت سينوسها، گوش مياني و عفونتهاي ناشي از آسيب سر، موجب ايجاد مننژيت مي شوند. مننژيت باکتريايي از هنگام آغاز علائم تا 24 ساعت پس از آنتي بيوتيک درماني، واگيردار است. مننژيت ويروسي نيز توسط افراد بيمار يا حامل ويروس منتقل مي شود، ولي واگيرداربودن آن کمتر از مننژيت باکتريايي است.اين ويروس که به طور معمول موجب عفونت دستگاه گوارش مي شود، از طريق دهان وارد بدن شده و ممکن است تا چندين هفته پس از بهبود بيمار، در روده او باقي بماند. هيچ آنتي بيوتيکي براي درمان مننژيت ويروسي مؤثر نيست. ويروس موجود در دستگاه گوارش، از طريق جريان خون وارد مغز مي شود، اما به طور معمول، ضايعاتي در مغز ايجاد نمي کند.

 
تشخيص مننژيت:
تشخيص زود هنگام و درمان مننژيت اهميت فوق العاده اي دارد. تشخيص بر اساس بررسي مايع مغزي- نخاعي و وجود سلولهاي التهابي، بررسي آنتي ژن باکتريها و ويروسها، و کشت باکتريها در نمونه مايع مغزي- نخاعي است.

آيا مننژيت قابل درمان است؟
در صورت تجويز به موقع آنتي بيوتيک مناسب، مننزيت باکتريايي درمان پذير است و احتمال مرگ و مير آن به کمتر از 15 درصد مي رسد.
در صورت شک به مننژيت، پس از انجام آزمايشهاي لازم و حتي پيش از آماده شدن جواب آزمايشها بايد درمان با آنتي بيوتيک شروع شود. اگر جواب آزمايشها مشخص کند که کودک مبتلا به مننژيت ويروسي شده، آنتي بيوتيکها قطع مي شوند و هيچ درمان ديگري به جز مسکن لازم نيست. عفونت هاي ويروسي معمولاً پس از 5 تا 14 روز بسته به نوع ويروس خود به خود بر طرف مي شوند.
اگر تشخيص مننژيت باکتريال تأييد شود، مصرف آنتي بيوتيک بايد ادامه يابد (ممکن است در صورت لزوم برحسب باکتري تشخيص داده شده، نوع آنتي بيوتيک تغيير کند). 
درمان با آنتي بيوتيک ممکن است تا 10 روز طول بکشد.

آيا مننژيت مسری است؟
بلي. برخي از فرم هاي مننژيت باکتريال مسري است. سرايت از طريق ترشحات تنفسي و گلو (نظير سرفه، بوسه،...) امکان پذير بوده ولي خوشبختانه شدت انتقال آن مانند سرماخوردگي و آنفلوانزا بالا نيست.


- تعريف مننژيت به 3 فرم مظنون، محتمل و قطعي :

- مورد مظنون: هر فردي در هر سني با تب ناگهاني بالاي 38/5 سانتي گراد و يکي ازعلايم: سفتي گردن، کاهش سطح هوشياري، علائم مننژيال (سردرد، استفراغ و هر نوع عارضه نورولوژيک ناگهاني)، ملاج برجسته(در اطفال)، مورد مظنون به مننژيت محسوب مي شود.
- مورد محتمل: هر مورد مظنوني که آزمايش CSF او، حداقل يکي از موارد زير را نشان دهد:
- ظاهر کدر و چرکي
- پلئوسيتوز بيش از 100 سلول در 3 ميلي متر
- پلئوسيتوز 10 - 100 سلول/ mm3 به همراه افزايش پروتئين بيش از 100 mm / dl يا کاهش قند به کمتر از 40 mg / dl ،
- وجود يکي از نتايج زير در رنگ آميزي گرم:
- باسيل گرم منفي (مطرح کننده هموفيلوس آنفلوانزا)
- ديپلوکوک گرم منفي (مطرح کننده نايسريا مننژايتيديس)
- ديپلوکوک گرم مثبت (مطرح کننده استرپتوکوک پنومونيه)
-مورد قطعي: هر مورد محتمل يا مظنون با يکي ازمشخصه هاي زير:
1 ) کشت مثبت CSF يا خون با جدا سازي Hib ,Nm يا SP .
2 ) پيدا کردن آنتي ژن Hib ,Nm ,Sp در مايع مغزي نخاعي از طريق لاتکس آگلوتيناسيون.

چگونه مي توان از مننژيت پيشگيري کرد؟
واکسنهايي که به طور معمول وجود دارند و استفاده مي شوند، کودک را عليه هموفيلوس و يک مننگوکوک محافظت مي کنند. راه ديگري که براي محافظت فرد در مقابل مننژيت باکتريال وجود دارد، دادن آنتي بيوتيک به کساني است که با فرد مبتلا تماس نزديک داشته اند، بخصوص کودکان و بزرگسالاني که در يک خانه زندگي مي کنند.