برای بررسی خون در مدفوع دو روش وجود دارد :        

 gFOBT ( guaiac Fecal Occult Blood Test

iFOBT or FIT (Fecal Immunochemical Blood Test

gFOBT

 دراین روش ازguaiac (گایاک) برای پیدا کردن هم در مدفوع استفاده میشودتست شامل جمع آوری سه نمونه در مدت زمان مختلف است.نمونه مدفوع در ورق تهیه شده در کیت قرار داده می شود و برای آنالیز به آزمایشگاه فرستاده میشود.

 FIT or Ifobt                                          

 در این تست از آنتی بادی ها برای کشف هموگلوبین انسانی  در مدفوع استفاده می شود.

iFOBTدقیق تر از gFOBTاست.واغلب این تست درخواست می شود. اگرGfobtمنفی شود پزشک برای اطمینان بیشتر   FITدرخواست می کند.

 چند تا سوال:    

 تست خون مخفی مدفوع برای چی استفاده میشه؟  

نتیجه تست چه مفهومی داره؟ 

تست چطور انجام میشه؟

 آیا چیز دیگه ای هس که باید بدونیم؟

تست خون مخفی مدفوع برای چی استفاده میشه؟ 

استفاده اصلی این تست غربالی برای سرطان روده است خون در مدفوع ممکن است نشانه ای برای سرطان باشد البته این تست تشخیصی برای سرطان نیست .برای یافتن منبع اصلی خون در مدفوع باید روش های زیادی بررسی شود چون ممکن است خون مربوط به مشکلات معده و روده ای باشد.    

 استفاده دوم این تست برای جستجوی دلیل آنمی مثل کاهش خون به دلیل خونریزی باشد.اگر در فرد علایمی مثل خستگی-کمبود هموگلوبین و هماتوکریت باشد و یا رنگ مدفوع به طور غیرطبیعی تیره باشد پزشک این تست را درخواست خواهد کرد.  

  FOBT  یکی از آزمایش های روتین می باشدکه اوایل به عنوان ابزارغربالگری برای کشف زودهنگام سرطان  کولون استفاده می شد.                                                                                                     

 نتیجه تست چه مفهومی داره ؟ 

 جواب تست معمولا" منفی است.تست مثبت می تواند نشان دهنده خونریزی غیرطبیعی در معده یا روده - زخم معده- خونریزی پولیپ – بیماری های روده ای – هموروئیدها- بلعیدن خون ناشی از خونریزی لثه ها یا خون دماغ و یا ناشی از تومورهای سرطانی یا خوش خیم باشد.    

 تست چطور انجام میشه ؟  

دو روش آزمایشگاهی برای انجام این تست  وجود دارد : در تست نوع اول یک نمونه کوچک از مدفوع برداشته شده و روی برگه کاغذی اسمیر تهیه کرده و بعد یک یا دو قطره محلول آزمایش به آن افزوده می شود . تغییر رنگ نشان دهنده  وجود خون در مدفوع است.  

                             

                            

 در تست نوع دوم ابتدا در یک لوله آزمایش یک سی سی آب مقطر ریخته سپس مقداری از نمونه مدفوع را توسط اپلیکاتور برداشته وبه لوله انتقال می دهیم پس از حل کردن و مخلوط کردن نمونه مدفوع در آب مقطر 4 قطره اسیتیک اسید و به اندازه 2 قطره چکان کامل پیرامیدون به آرامی و از دیواره لوله به آن اضافه می کنیم.سپس به اندازه 4 قطره آب اکسیژنه مثل پیرامیدون به آرامی از کناره آن اضافه میکنیم .بعد از تهیه سوسپانسیون فوق لوله آزمایش را با کمترین حرکت ممکن برداشته و به کمک یک زمینه سفید وجود حلقه بنفش را در آن بررسی می کنیم.اگر حلقه بنفش در لوله ایجاد شود نشان دهنده این است که نمونه مدفوع دارای خون مخفی است در غیر این صورت نشان دهنده منفی بودن خون مخفی خواهد بود.   

آیا چیز دیگه ای هس که باید بدونیم ؟  

  • برآمدگی مثل پولیپ یا توموری که در لومن ایجاد می شود در اثر تماس با مدفوع در نهایت باعث خونریزی هایی می شود که به طور متناوب اتفاق می افتند بنابراین خون به طور یکنواخت در مدفوع وجود نخواهدداشت پس باید سه  نمونه درسه روز مختلف گرفته شود تا شانس تشخیص افزایش یابد.                                 

Colon polyps; shows two polyps (one flat and one pedunculated) inside the colon. Inset shows photo of a pedunculated polyp.

  • در نوزادان مخلوط شدن مدفوع با ادرار باعث از بین رفتن نمونه خواهد شد. 
  •  نباید نمونه مدفوع از کاسه دستشویی که حاوی آب است گرفته شود چون ممکن است باعث خطا در جواب آزمایش شود . 
  •   چند روز قبل از نمونه دادن باید از شستن کاسه دستشویی با شوینده ها و تمیزکننده ها خودداری شود چون ممکن است این مواد شیمیایی در مدفوع نفوذ کنند و باعث اختلال در جواب شوند.

  • چند روز قبل از نمونه گیری فرد باید مصرف داروهایی را که در نتیجه آزمایش اختلال ایجاد می کنند قطع کرده باشد داروهایی مثل : آسپرین – ویتامین ث داروهایی مثل NSAID ورقیق کننده های خون که می توانند باعث   خونریزی خفیف معده شده و در نتیجه جواب تست اشتباه خواهد شد.   

  • عدم مصرف گوشت قرمز- طالبی-کلم نپخته – شلغم و تربچه سه روز قبل از دادن نمونه.  

  • اگر فرد هموروئید(بواسیر) دارد باید منتظر شود که قبل از نمونه دادن خونریزی قطع شود. 

  • خانم ها نباید در روزهای نزدیک قاعدگی خود نمونه دهند.

  • برای برداشتن نمونه در تست نوع دوم باید اپلیکاتور را به تمام قسمت های نمونه  مخصوصا" قسمت های خونی و تیره تر آغشته کنیم.