آنتي بيوتيكها چگونه عمل مي كنند؟

آنتي بيوتيكها كه اولين با در دهه 1940 استفاده شدند مطمئنا يكي از پيشرفتهاي مهم در علم پزشكي هستند ، اما مصرف بيش از حد شان منجربه رشد باكتريهايي مي شوند  كه اثر آنتي بيوتيكهايي را كه در گذشته به آنها پاسخ مي دادند ، از بين مي برند . علاوه براين ، كودكي كه بي رويه و بدون علت آنتي بيوتيك مصرف مي كند در معرض خطر عوارضي چون ناراحتي معده و اسهال قرار مي گيرد .

براي درك نحوه عملكرد آنتي بيوتيك ها الزاما بايد با دو نوع ميكروبي كه مي توانند  كودكتان را بيمار كنند آشنا شويد : باكتريها وو يروسها . اگر چه باكتريها و ويروسهاي خاص منجر به بيماريهايي با علائم مشابه مي شوند ولي روش هايي را كه اين دو ميكروب تكثير يافته و باعث بيماري مي شوند كاملا متفاوت است .

باكتريها ميكروبهاي زنده تك سلولي اند . همه جا هستند و اكثرا ضرري ندارد و در بعضي موارد شايد مفيد هم باشند . لاكتوباسيل براي مثال در روده زندگي مي كند و به هضم غذا كمك مي نمايد . اما بعضي باكتريها مضرند ومي توانند با هجوم به بدن انسان ، تكثير و ايجاد اختلال در فرايندهاي طبيعي بدن باعث بيماري گردند . آنتي بيوتيكها برعليه باكتريها موثرند چون با متوقف كردن رشد و توليد مثل آنها اين ميكروبهاي زنده را از بين مي برند .

از طرف ديگر ويروسها زنده نيستند و نمي توانند به خودي خود موجود باشند . اجزائي حاوي اطلاعات ژنتيكي پيچيده شده در غلاف پروتئيني مي باشند و تنها پس از هجوم به ديگر سلولهاي زنده قادر به رشد و توليد مثل خواهند بود . بعضي ويروسها ممكن است پيش از ايجاد بيماري بوسيله سيستم ايمني بدن از بين بروند ولي بقيه آنها (براي مثال ، ويروس سرماخوردگي ، آنفلونزا و آبله مرغان ) بايد صرفا دوره شان را طي كنند . ويروسها به هيچ عنوان به آنتي بيوتيكها پاسخ نمي دهند .

چرا مصرف بيش از حد آنتي بيوتيك ها مضر است ؟

نه تنها مصرف آنتي بيوتيك براي سرماخوردگي و ساير بيماريهاي ويروسي موثر نيست بلكه عوارض جانبي خطرناكي هم دارد : به اين معنا كه با گذشت زمان مصرف بي رويه آنها به ايجاد باكتريهايي كمك مي كند كه بسيار مقاومتر از قبل هستند . مصرف متناوب و نا متناسب آنتي بيوتيك ها فرصت  ازدياد باكتريهايي را فراهم مي سازد كه به درمان مقاومت نشان مي دهند . اين پروسه مقاومت باكتريايي نام دارد .جهت از بين بردن  اين باكتريهاي مقاوم نياز به مقادير بالاتر دارو يا آنتي بيوتيكهاي قويتر مي باشد . پزشكان امروزه دريافته اند كه برخي باكتريها به انواعي از قدرتمند ترين آنتي بيوتيكهاي قابل دسترس امروزي مقاومند . مقاومت آنتي بيوتيكي مسئله اي جهاني است وموضوعي است كه مركز كنترل و پيشگيري بيماري آمريكا آن را ((يكي از پر دردسرترين مسائل بهداشتي عمومي دنيا)) نام مي نهد . بسياري از باكتريهايي كه زماني به آنتي بيوتيكها پاسخگو بودند امروزه به طور فزاينده اي مقاوم شده اند . از جمله آنها مي توان عفونتهاي پنوموكوكسي (كه باعث پنوموني ، عفونت گوش، سينوس و مننژيت مي شوند ) ، عفونتهاي پوستي وسل را نام برد كه به درمان بسيار مقاوم شده اند .

مصرف بي خطرو درست آنتي بيوتيكها  

پس به هنگام بيماري كودكتان بايد چه كار كنيد ؟ براي به حداقل رساندن خطر مقاومت باكتريايي موارد ذيل را به خاطر بسپاريد .

* تنها عفونتهاي باكتريايي را درمان كنيد . در اين مورد به توصيه ها و پيشنهادات توجه نماييد .

وقتي اجازه دهيد بيماريهاي خفيفتر (مخصوصا آنهايي كه به علت ويروسها ايجاد مي شوند ) دوره شان را طي كنند از رشد ميكروبهاي مقاوم به دارو جلوگيري مي شود – اما بهترين كار اين است كه در مورد بيماريهاي خفيف تر به پزشك كودكتان مراجعه نماييد . حتي اگر علائم كودكتان بدتر نمي شوند اما ادامه دارند محتاط باشيد و او را نزد پزشك ببريد . در مطب پزشك مي توانيد درباره اينكه بيماري كودكتان باكتريال است يا ويرال ، سولاتي بپرسيد و با خطرات و مزاياي آنتي بيوتيكها آشنا شويد . اگربيماري ويروسي باشد پزشك را براي تجويز دارو تحت فشار قرار ندهيد . از پزشك در مورد راههاي درمان علائم سوال كنيد .

·        آنتي بيوتيكها را طبق دستور پزشك مصرف كنيد .

·        آنتي بيوتيكها را براي نوبت بعدي ( دفعه بعدي كه كودك بيمار شد ) ذخيره نكنيد .

·        هرگز از نسخه فرد ديگر استفاده ننماييد .

از پزشك كودكتان در مورد راههايي كه علائم ناراحت كننده اي چون آبريزش بيني يا خارش گلو را بدون مصرف آنتي بيوتيك برطرف مي كنند سوال نماييد . راه اساسي برقراري ارتباط خوب با پزشك كودكتان گفتگوي آزادانه است . لذا براي رسيدن به اين هدف با هم همكاري كنيد . دارو را كامل مصرف كنيد . آنتي بيوتيكها تنها وقتي به مقدار كامل و در زمان مناسبي كه پزشك معين كرده مصرف گردند موثر واقع مي شوند – وبراي اثر نياز به گذشت زمان دارند لذا انتظار نداشته باشيد پس از مصرف اولين دوز دارو كودكتان بهبود يابد . اكثرا  2-1 روز طول مي كشد تا كودك بهتر شود . از طرفي به كودكتان اجازه ندهيد طولاني تر از زمان تعيين شده آنتي بيوتيك مصرف كند . از همه مهمتر هرگز از آنتي بيوتيكهاي مانده در منزلتان استفاده نكنيد .همچنين آنتي بيوتيكهايي را كه براي اعضاي ديگر خانواده تجويز شده اند هرگز مصرف نكنيد . دوزداروي كودكان با بزرگسالان متفاوت است و از آنتي بيوتيك جهت درمان بيماري كودكتان استفاده مي نماييد مطمئن شويد دوره درمانش ا كامل كرده ايد . ذخيره كردن آنتي بيوتيكها ((براي نوبت بعدي)) به هيچ وجه درست نيست . آنتي بيوتيك هاي باقيمانده را بايد به محض بهبودي كودكتان واتمام مرحله درمان دور ريخت . با برداشتن گامهاي ساده پيشگيري از شيوع عفونتها به از بين بردن مقاومت آنتي بيوتيكي كمك نماييد . شستن دست را مد نظر داشته و واكسيناسيون كودك را به موقع انجام دهيد . به هنگام  بيماري ، كودك را از رفتن به مدرسه بازداريد . پزشكان از افزايش مقاومت آنتي بيوتيكي مطلع هستند و سعي مي كنند اين مشكل را حل نمايند . آنتي بيوتيكهاي جديد ممكن است در آينده توليد شوند ولي  هم اكنون لازم است آنتي بيوتيكها به طرز مناسبي تجويز و استفاده گردند .